آشنایی با رنگ وبافت در معماری
احساسات رنگی:
محیط پیرامون ما اعم از عناصر طبیعی و مصنوعی دارای رنگ مخصوص به خود هستند. رنگ سطوح و اشیاء در دکوراسیون داخلی یکی از اصلی ترین ویژگی های آن ها بوده، باعث شناخت بهتر اشیا شده و بر ادراک، عواطف و احساسات انسان تأثیر می گذارد. رنگ درواقع حاوی اطلاعات زیادی از محیط اطراف ما است؛ بنابراین با استفاده درست از آن می توانیم خانه ای شاد و محیط کاری دل انگیز و امن داشته باشیم؛ به همین دلیل لازم است زبان و معنای رنگ ها را بدانیم تا به درستی از آن ها استفاده کنیم. برای این منظور باید بدانیم در فضایی که قرار است رنگ آمیزی شود چه نوع فعالیتی انجام خواهد شد. میزان نور و ابعاد فضا چگونه است؟ تمایل به داشتن فضایی گرم داریم یا سرد؟ مکان موردنظر محیطی آرام خواهد بود یا پرتحرک و…؟
تأثیرات ذهنی رنگ:
ازآنجا که حس مکان و تعلقخاطر یک امر ذهنی است، عواملی که با تأثیر بر ادراک و ذهن مخاطب در ایجاد این حس مؤثرند، نقش مهمی در این امر ایفا کرده و موجبات تبدیل یک« فضا» به یک «مکان» را فراهم می آورند. همان گونه که بیان شد یکی از این عوامل، رنگ است. بحث رنگ در فضای داخلی بسیار گسترده است. رنگ علاوه بر کاربرد فیزیکی اش می تواند کاملا ذهنی نیز باشد؛ بنابراین در طراحی داخلی باید ویژگی های رنگ و چگونگی عملکرد آن را به عنوان عامل تمرکز و سازمان دهی در فضا، مدنظر قرار داد.
در این راستا اگر به دنبال این هستیم که فضایی را کوچک تر ازآنچه هست نشان دهیم بهتر است از رنگ های خالص قوی و درخشان مانند قرمز، زرد، نارنجی و امثال آن بهره بگیریم که این امر موجب می شود حسی که از مکان به ما منتقل می شود سرشار از سرزندگی و جنبش بصری باشد، البته نباید عملکرد فضا را فراموش نمود و درنتیجه باید متناسب با فعالیتی که در مکان انجام می شود به انتخاب رنگ پرداخت.
اگر خواهان محیطی آرام تر و راحت تر هستید رنگ های سبز، فیروزه ای، بنفش تیره و آبی فراهم آورنده چنین فضایی هستند. همچنین به کارگیری رنگ ها به صورت تیره و روشن در کنار هم منجر به درک عمیق سایه ها و تأثیر آن ها بر بیننده شده و این موضوع از یکنواختی فضا می کاهد.
طبقه بندی رنگ ها:
به طور کلی رنگ ها دو دسته اند: رنگ های اصلی که شامل زرد، آبی و قرمز هستند و رنگهای فرعی نظیر سبز، بنفش، نارنجی، زرد مایل به سبز ، سبز مایل به آبی، آبی مایل به سبز، بنفش مایل به قرمز و… که از ترکیب رنگ های اصلی به وجود می آیند، البته تقسیم بندی دیگری هم برای رنگ ها مطرح می شود؛ به این ترتیب که آن ها را در دو گروه رنگ های گرم و سرد قرار می دهند. رنگهایی مثل سبز و فیروزه ای که در ترکیب آن ها آبی به کاررفته، احساس سردی و سرما را در ما ایجاد می کنند؛ لذا با عنوان رنگ های سرد نامیده می شوند. این رنگ ها به طورکلی خاصیت آرام بخشی دارند. رنگ هایی نظیر صورتی، نارنجی و… که در ترکیب آن ها قرمز به کاررفته، حس گرما را القا می کنند و به عنوان رنگ گرم شناخته می شوند؛ بنابراین می توان گفت این گونه رنگ ها بیانگر احساسات مختلفی هستند.
بر اساس این طبقه بندی روشن شد که رنگ ها به لحاظ روانی در میزان دمای فضا و احساس مخاطب از گرمی یا سردی آن به شدت تأثیرگذار خواهد بود؛ بنابراین برای ایجاد حس تعلقخاطر به خانه بهتر است در فضاهایی مانند نشیمن و غذاخوری که جمع های خانوادگی شکل می گیرد از رنگ های گرم بهره برد تا با ایجاد حس صمیمیت و گرما در فضا، مکانی با این خصوصیات را در اختیار بگیریم.
در طراحی داخلی، نقش رنگ در همراهی با جنس مصالح، پیچیده تر میشود. مصالح، دارای ویژگی های جذب، انعکاس و درخشش هستند و استفاده مناسب از آن ها در فضا خود تأثیر بسزایی در چگونگی ادراک رنگ در فضا خواهد داشت؛ لذا در ادامه به نقش بافت و جنس سطوح و عناصر معماری داخلی در میزان تأثیر بر ادراک و حس مکان خواهیم پرداخت.